Çerkeslerin bağımsızlık savaşlarıyla ilgili bilgileri beynelmilel yayın
organı olan "Morning Chronical' ve İngiliz casusları olan Bell ve
Longvvorth'un yazılarından öğreniyoruz. Polonya, Macar ve Fransız asıllı
ihtilalciler ile İngiliz casusları da Çerkeslerin bağımsızlık savaşlarında
görev almışlardır . Kırım savaşının bitmesi zamanın süper devletlerinin
Kafkasya'daki savaşlara olan ilgilerini azaltmış ve Çerkesleri Rus çarlarına peşkeş çekmişlerdir. Rusların istilası ile ilgili olarak bir Rus
asilzadesinin yazdıkları ilgi çekicidir; Baskınla birlikte pek çok insan
ormanlara sığınıyorlardı. Bazen anneler çocuklarını, elimize düşmemesi
için kafalarını taşlara vurarak öldürüyorlardı. Şimdi ise varolmak ve
hürriyetleri için savaşanların ve savaşın gürültü ve patırtıları bittiğine
göre, bu kahramanlık destanının yenilgiye uğrayan kahramanlarına olan
haran ve takdirimizi gizleyemeyiz. Öyle bir rakip ki Anavatanını ve
bağımsızlığını yok olma ve edilme noktasına kadar savunmuştur. Rus
Sosyalisti Petraşevski'nin (1845) Çerkeslerin bağımsızlık savaşına devam
etmeleri istemi ve buna benzer planları neticesiz kalmıştır.

Yenilgiye uğrayan Çerkesler Kuban ve Don nehri kıyılarına ve Stavropol
kenti yakınlarına yerleştirilirler. İnsanlık dışı uygulamalarla yürütülen yerleştirme çabaları çok açıklı ve dramatik olaylara sahne olmuştur. (Bkz.
U.Aliev, B.M. Goredeçkiy'in eseri Adygeja Rostov, 1927 sayfa 150). Bu
vahşet Amerika'da beyazların Kızılderililere karşı yaptıkları vahşetle
aynıdır. Çerkesler, Kafkaslarda Ruslara en son mağlup olan halktır.
Graj Jevdemikof 1864 yılında Çerkes köylerinin etrafına Kazakları
yerleştirir. Gerçi bu yolla Çerkesler kontrol altına alınmışlarsa da,
yaşamaları için gerekli geniş arazilerden koparılmışlar ve hareket etme
sahaları daraltılmıştır.

Pek çoğu 1861-1864 yıllarında Osmanlı devletine göç edince bir zamanların yemyeşil ormanlarla süslü ve ekili toprak ve bahçeler terkedilmiş, böylece bu güzel ülke bir çöl görünümü almıştır. Göç, açlık, sefalet ve hastalıklarla mücadele gibi güçlüklerle gerçekleştirilmiştir.
Rus Çarı’nın Çerkeslerin göçü için gönderdiği paralar, Petersburg'daki
memurlarca yerlerine ulaştırılmamıştır. Bu etnik jenosidden sadece yarım
milyon kadar Çerkes kurtulabilmiştir. Balkanlara yerleştirilen Çerkesler
Hıristiyanlara karşı "Plage" yani parasız jandarma olarak
kullanılmışlardır. Rusya'da kalan Çerkesler ise 1917 ihtilaline ilgisiz ve
tarafsız kalmışlar, Stalin devrinde ise tasfiye edilmişlerdir.